Autorski przegląd kreteńskiej prasy – tydzień 16 (17.04 –23.04.2023)
Spis treści
Rok wyborczy w pełni (także w Grecji)
W Przewodniku po Krecie stronimy od pisania o polityce, jednak nie sposób nie wspomnieć o niej przy okazji wizyty Premiera Grecji Kyriakosa Mitsotakisa (gr. Κυριάκος Μητσοτάκης) na Krecie. Jako że w tym roku w Grecji odbędą się wybory parlamentarne to politycy dwóch największych partii – Nowej Demokracji1 (gr. Νέα Δημοκρατία) i SYRIZY2 (gr. ΣΥΡΙΖΑ) żywo zabiegają o głosy Kreteńczyków. W końcu Kreta to największa z greckich wysp, więc jest o co walczyć i kogo przekonywać.
Kyriakos Mitsotakis urządził sobie na Krecie prawdziwy rajd wyborczy, zaglądając w ciągu zaledwie dwóch dni do: Chanii (gr. Χανιά) gdzie w porcie weneckim spotkał się z wyborcami i wygłosił przemówienie rozpoczynające kampanię wyborczą, Argyroupoli (gr. Αργυρούπολη) w którym zajrzał do fabryki przetwarzającej karob i wypił kawę z mieszkańcami w małym kafenijo, Rethimna (gr. Ρέθυμνο) gdzie przechadzał się ulicami rozmawiając z mieszkańcami i właścicielami lokalnych sklepów, czy Heraklionu (gr. Ηράκλειο) w którym podpisał umowę na przebudowę trasy narodowej na odcinku Hersonissos – Neapoli. Spotkania przebiegły spokojnie i przyciągnęły rzesze zwolenników Nowej Demokracji.
Niecałą dobę po wizycie na Premiera, już we wtorek 25 kwietnia Kretę odwiedzi Alexis Tsipras (gr. Αλέξης Τσίπρας), przewodniczący partii SYRIZA i premier Grecji w latach: 2015 – 2016. Pierwsza tura wyborów w Grecji odbędzie się już 21 maja.
1 Nowa Demokracja to centroprawicowa partia o charakterze liberalno-konserwatywnym.
2 SYRIZA (pełna nazwa: Koalicja Radykalnej Lewicy – gr. Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς) to partia lewicowa powstała jako koalicja radykalnie lewicowych, eurosceptycznych, i alterglobalistycznych ugrupowań politycznych. Poglądy członków partii określane są jako demokratyczno-socjalistyczne.
Szajka nielegalnych handlarzy antykami rozbita
W ubiegłym tygodniu greckimi mediami wstrząsnęła informacja o rozbiciu międzynarodowej grupy przestępczej handlującej nielegalnie pozyskanymi artefaktami. Zabezpieczone dowody wskazują, że jest to jedna z największych tego typu spraw na Krecie.
W poniedziałek 17 kwietnia Departament ds. Przestępczości Zorganizowanej Dyrekcji Generalnej Policji Krety przeprowadził skoordynowaną akcję i zatrzymał pierwszych podejrzanych – łącznie siedem osób. Dwie kolejne są wciąż poszukiwane przez organy ścigania. Trzech z sześciu zatrzymanych sprawców stanowiło trzon organizacji. Dwóch z nich lokalizowało antyki, poszukiwało zainteresowanych nabywców i finalizowało transakcje nielegalnej sprzedaży. Trzeci z nich, z racji swojego wykształcenia posiadał specjalistyczną wiedzę historyczną i pełnił rolę rzeczoznawcy wartości kulturowej i monetarnej zabytków.
Media donoszą, że owym specjalistą był 72-letni, emerytowany pracownik Służby Archeologicznej, zaś “mózgiem” całej szajki był 56-letni tragarz i hazardzista, wielokrotnie zatrzymywany w nielegalnych klubach hazardowych. Zatrzymano także 69-letniego obywatela Włoch, który w Paschalną niedzielę przybył do Heraklionu w celu nielegalnego zakupu kilku artefaktów i ich wywiezienia poza terytorium Grecji, a także 57-letniego obywatela Grecji, który rzekomo pełnij rolę tłumacza.
Siedziba organizacji miała miejsce w wiejskim domu na terenie prefektury Heraklion (gr. Νομός Ηρακλείου), gdzie śledczy odkryli setki artefaktów, których wartość wstępnie wyceniono na ponad milion euro. Wśród nich znajdowały się takie perły jak 7 urn skrzyniowych z okresu późnominojskiego (część ze szczątkami tam pochowanych). Przeszukano także domy wszystkich podejrzanych w sprawie i zabezpieczono komputery i przenośne napędy służące do przechowywania danych, a także kilkadziesiąt sztuki broni różnego kalibru (od pistoletów, przez strzelby aż do broni snajperskiej).
Jak powiedziała greckiej państwowej telewizji ERT Vasiliki Sythiakaki, Dyrektor Eforatu Antyków gminy Heraklion:
Pierwszym zadaniem Służby Archeologicznej jest teraz rejestracja odnalezionych obiektów, wykonanie wstępnej dokumentacji która jest potrzebna Policji i Prokuraturze do postawienia konkretnych zarzutów. Pochodzenie antyków uda się poznać podczas dalszych, szczegółowych badań. Ze względu na ilość antyków jest bardzo prawdopodobne, że pochodzą one z różnych, nielegalnych wykopalisk.
Grupa przestępcza była na celowniku władz już od 2020 roku, kiedy odkryto pierwsze transakcje. Pięciu zatrzymanym postawiono zarzuty przynależności do organizacji przestępczej, przywłaszczenia zabytków o szczególnie dużej wartości historycznej, naruszenia obowiązku zgłoszenia dokonania odkrycia zabytków oraz nielegalnej sprzedaży i próby wywozu zabytków poza terytorium kraju. Policja poszukuje jeszcze 43-letniego pracownika portowego który pośredniczył w wywozie antyków, oraz 71-letniego mężczyzny, który nawiązał kontakt z zainteresowanym nabywcą z Włoch.
Ierapetra uczciła swojego patrona
W niedzielę 23 kwietnia swoje imieniny obchodził św. Jerzy (gr. Άγιος Γεώργιος), patron Ierapetry (gr. Ιεράπετρα) i wielu innych kreteńskich miast. Jednak to właśnie w największym mieście wschodniej Krety odbyły się najbardziej okazałe obchody.
Już od wczesnych godzin porannych mieszkańcy miasta i jego okolic zaczęli gromadzić się wokół kościoła metropolitarnego w Ierapetrze. Boskiej Liturgii przewodniczył Metropolita Ierapetry i Sitii Wielebny Cyryl, a w nabożeństwie wzięło udział wielu lokalnych działaczy i polityków. Po liturgii odbyła się tradycyjna procesja, która przeszła głównymi ulicami miasta aż do placu Bohaterów. Towarzyszyli jej członkowie grup historycznych w tradycyjnych kreteńskich strojach, którzy nieśli ikonę św. Jerzego, a także członkinie grup tanecznych.
Nowy projekt dla ochrony jeziora Kourna
Naukowcy z Politechniki Kreteńskiej podpisali w ubiegłym tygodniu umowę programową z gminą Apokoronas (gr. Δήμος Αποκορώνου) w sprawie realizacji projektu badawczego: “Ocena bilansu wodnego źródeł Armeni gminy Apokoronas i jeziora Kourna”. Celem badań jest opracowanie wytycznych służących zrównoważonemu wykorzystywaniu zrzutów wody ze źródeł Armeni i optymalny rozdział wody między zaopatrzenie mieszkańców, nawadnianie pól oraz uzupełnienie poziomu wody w jeziorze Kourna (gr. Λίμνη Κουρνά) Projekt badawczy wpisuje się w filary zrównoważonego rozwoju o który apeluje Unia Europejska. Optymalne wykorzystanie zasobów wodnych ma zaspokajać potrzeby mieszkańców Krety ale także uwzględniać i przewidywać potrzeby przyszłych pokoleń a co najważniejsze, poprawiać także stan środowiska naturalnego.
Muzeum Mesara otwarte dla turystów
W sobotę 22 kwietnia zainaugurowało swoją działalność Muzeum Messara (gr. Μουσείο της Μεσαράς). W otwarciu muzeum wzięła udział Minister Kultury Grecji Lina Mendoni.
Muzeum Mesary to odpowiedź na wieloletnie starania mieszkańców tego regionu, którzy od lat zabiegali o miejsce w którym będzie można wyeksponować artefakty odnalezione choćby w Trypiti (gr. Τρυπητή), Kali Limenes (gr. Καλοί Λιμένες), Gortynie (gr. Γόρτυνα), czy Agia Triada (gr. Αγία Τριάδα). Na ponad 3,5 tysiącach metrów kwadratowych stworzono ekspozycję, która dokumentuje pierwsze osadnictwo na terenie równiny Mesara (gr. Μεσαρά) od czasów minojskich, aż do końca okresu bizantyjskiego. Poza eksponatami wystawę wzbogacono o instalacje multimedialne, a w przyszłości ma zostać stworzona aplikacja na telefony komórkowe umożliwiająca e-wycieczkę. Plany dyrekcji muzeum zakładają, że obiekt w przyszłości stanie się lokalnym centrum kultury, w którym naukowcy będą dzielić się z mieszkańcami i uczniami wiedzą archeologiczną i najnowszymi odkryciami.
W początkowym okresie, wstęp do muzeum będzie bezpłatny. Później bilety mają kosztować 6 euro lub 10 euro (bilet łączony ze stanowiskiem archeologicznym w Gortynie). W najbliższym sezonie letnim muzeum będzie można zwiedzać codziennie (za wyjątkiem wtorków) od 08:00 do 20:00.
Korki na trasie narodowej
Z trzyletnim opóźnieniem rozpoczął się remont trasy narodowej (gr. Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης – ΒΟΑΚ), tuż przed miejscowością Lygaria (gr. Λυγαριά) w gminie Heraklion. W ramach remontu zostaną wykonane niezbędne prace podporowe, zapobiegające dalszemu pękaniu nawierzchni i jej stopniowemu obsuwaniu się w stronę morza. Już kilka lat temu stwierdzono bowiem, że zbocze na którym powstała droga przesuwa się i obniża w kierunku morza. Na całym odcinku objętym remontem wprowadzono ruch wahadłowy sterowany sygnalizacją świetlną, co w połączeniu z okresem świąt Paschy i zbliżającym się długim weekendem spowodowało kilometrowe korki w obie strony. Przygotujcie się na to, jeżeli w najbliższych dniach będziecie akurat na Krecie.
Rozpoczął się sezon pożarowy
W czwartek 20 kwietnia rozpoczął się na Krecie sezon pożarowy, który potrwa do końca października. W związku z tym zabronione jest użycie jakiegokolwiek ognia na terenach zewnętrznych i nieogrodzonych a także wypalanie pól i obszarów zielonych. Turyści powinni szczególnie uważać na to gdzie i w jaki sposób utylizują swoje śmieci – przede wszystkim niedopałki papierosów i łatwopalne opakowania, które mogą wzniecić pożar. Jeżeli poziom zagrożenia pożarowego będzie szczególnie wysoki czasowo zamykane będą najbardziej wrażliwe obszary wyspy.
Przy tej okazji warto wspomnieć, że ubiegły tydzień na Krecie upłynął właśnie pod znakiem groźnych incydentów pożarowych. Tylko w Wielkanocny Poniedziałek (18 kwietnia) strażacy interweniowali łącznie w 16 przypadkach podczas których spalano resztki z upraw rolnych, a wzniecone ogniska wymknęły się rolnikom z rąk i groziły poważnym pożarem okolicznych terenów. Wygląda na to, że rolnicy chcieli spalić jak najwięcej resztek przed rozpoczęciem sezonu pożarowego i nie zawsze przestrzegali zasad BHP…
W Przewodniku wznowimy dla Was publikację aktualnych map pożarowych (jak tylko ich publikację rozpocznie Sekretariat Generalny Ochrony Cywilnej), a także przypominamy, że w Przewodniku przygotowaliśmy dla Was pełną listę miejsc, które zamykane są w momencie podwyższonego zagrożenia pożarowego.
Remont hali targowej w Chanii
Mimo wielu trudności i przeszkód (m.in. związanych ze zmianą własności firmy prowadzącej prace budowlane) wydaje się, że prace przy remoncie hali targowej w Chanii postępuje zgodnie z pierwotnym harmonogramem. Nie bez znaczenia był także fakt, że przy pracach ziemnych pod terenem dawnej agory odkryto fragmenty dawnych budynków, które musieli zbadać archeolodzy Służby Archeologicznej. W związku z tym budowa na kilka tygodni stanęła, aż do czasu zakończenia wykopalisk. Wykonano także cyfrowe mapowanie terenu i wszystkie informacje przekazano Centralnej Radzie Archeologicznej, która musi wyrazić zgodę na kontynuację prac budowlanych. Zgodnie z harmonogramem remont powinien zakończyć się w lutym 2024 roku.
Raport sejsmiczny
W ubiegłym tygodniu ziemia na Krecie zatrzęsła się tylko raz. W czwartek 20 kwietnia sejsmografy odnotowały wstrząs o sile 3,7 stopni w skali Richtera, którego epicentrum miało miejsce 30 kilometrów na wschód od wyspy Gavdos (gr. Γαύδος). Głębokość ogniska oszacowano na niespełna 30 kilometrów pod powierzchnią dna morskiego.
Na kolejny przegląd zapraszamy już za tydzień! Καλή Εβδομάδα! Udanego tygodnia!
