Dobre Porty (gr. Καλοί Λιμένες) to jedna z największych wsi w górach Asterousia (gr. Αστερούσια ‘Ορη) i jedna z niewielu, do których można dotrzeć w pełni asfaltową drogą. Docierają tu jednak nieliczni. Jej niewątpliwym atutem jest wyjątkowo ciepłe i niemal zawsze spokojne morze oraz długa plaża Makria Ammos (gr. Παραλία Μακριά Άμμος).
Dobre Porty leżą prawie 80 kilometrów na południowy zachód od stolicy wyspy. I mimo że wspomniana droga faktycznie jest asfaltowa, to z racji że przebiega przez góry, jest też wąska, kręta i wyczerpująca. Pewnie dlatego na plażach w Kali Limenes słychać prawie wyłącznie język grecki. Turystów wciąż jest tu niewielu, baza hotelowa nie istnieje, podobnie zresztą jak nocne życie. Wioska jest skromna – poza maleńkim portem i kilkoma rodzinnymi tawernami,nie znajdziecie tu nic więcej. Ten niemal idylliczny spokój nagle burzy… “stacja benzynowa” dla statków pokonujących Morze Śródziemne (gr. Μεσόγειος θάλασσα) i Kanał Sueski (gr. Διώρυγα Σουέζ).
Owa stacja benzynowa, to tak naprawdę potężne zbiorniki naftowe, leżące na przybrzeżnej wysepce Mikronisi (gr. Μικρονήσι). W 1961 roku, nieżyjący już Nikos Vardinogiannis założył firmę SEKA1, zajmującą się obrotem paliwami płynnymi. Poszukując miejsca na ulokowanie ostatniego w Europie punktu w którym statki mogą uzupełnić zapasy nafty, wpadł na Dobre Porty. Przyciągające turystów spokojne morze sprawiło, że była to dla niego idealna lokalizacja na budowę takiej instalacji. Zresztą zalet było więcej – Kali Limenes leżą zaledwie 7 mil morskich od wód międzynarodowych i trasy przez wspomniany Kanał Sueski. I tak w 1966 roku Vardinogiannis zakończył budowę stacji, składającej się z sześciu zbiorników na benzynę i olej napędowy o łącznej pojemności ponad 31 000 ton.
Turystów przybywających do Dobrych Portów bardziej niż stacja benzynowa zainteresują pewnie plaże, oraz kilka innych, ciekawych miejsc. Zacznijmy od tych drugich. Około 700 metrów na południowy zachód od portu, na niewielkim wzgórzu, stoi kościół pod wezwaniem św. Pawła (gr. Εκκλησία Αγίου Παύλου). Obok niego znajduje się mała jaskinia poświęcona temu samemu świętemu (gr. Σπήλαιο Αγίου Παύλου). Część źródeł twierdzi, że owy święty pomieszkiwał w niej podczas swojego pobytu na Krecie, co zdaje się potwierdzać zapis z Dziejów Apostolskich: I płynąc z trudem wzdłuż jej brzegów, przybyliśmy do pewnego miejsca, zwanego Dobre Porty, blisko którego było miasto Lasaia (Dz 27: 7-8). Wspominane w Biblii miasto Lasaia to antyczne miasto (gr. Λασαία) leżące na wschód od Dobrych Portów. Ze źródeł historycznych wiemy, że było prawdopodobnie jednym z portów Gortyny, rozwijającym się w czasach rzymskich. Stanowisko archeologiczne znajduje się około 2,5 kilometra od portu w Kali Limenes, jednak jest niewielkie i nieudostępnione do zwiedzania. Prace wykopaliskowe są mało zaawansowane i posuwają się w wolnym tempie, dlatego o Lasaia nie wiemy jeszcze zbyt wiele.
Więcej niż o antycznym mieście, możemy Wam napisać o okolicznych plażach. W centrum Kali Limenes znajduje się niewielka plaża miejska Psili Ammos (gr. Ψιλή Άμμος). Pokryta jest drobnym szarym piaskiem (jak większość południowych plaż Krety), a zejście do wody jest łagodne, jednak z racji jej centralnego położenia z reguły jest zatłoczona przez mieszkańców i wypoczywających tu Greków z innych części Krety (szczególnie w weekendy). Przy okazji zapewnia znakomity widok na wspomnianą stację benzynową.
Zdecydowanie lepszym wyborem będzie leżąca na wschód od Dobrych Portów plaża Makria Ammos – dosł. Długi Piasek. Ta nazwa w pełni odzwierciedla jej wymiary – do dyspozycji spragnionych kąpieli słonecznych jest ponad kilometr piasku (także szarego, więc jeżeli szukacie instagramowych kadrów, to raczej nie tutaj). Plaża jest niezorganizowana i pozbawiona jakiejkolwiek infrastruktury, zatem jeżeli chcecie tu wypoczywać to musicie zabrać własne wyposażenie. Odrobinę naturalnego cienia mogą wam zapewnić jedynie rosnące tu tamaryszki. Naprzeciwko plaży znajdują się dwie wyrastające z wody skały zwane Aspros Bolakas (gr. Άσπρος Βόλακας – ta większa) i Mauros Bolakas (gr. Μαύρος Βόλακας – nieco mniejsza). To ulubione miejsce greckich nastolatków, lubujących się w popisowych skokach do wody. Naturyści upodobali sobie z kolei wschodnią część plaży.
Za wzniesieniem na którym znajduje się kościół św. Pawła znajduje się malutka, ale wyjątkowo urocza plaża Stena (gr. Παραλία Στενά). Jej charakterystycznym punktem jest ogromna skała, zajmująca niemal całą zatokę. Znajduje się bardzo blisko plaży, od której oddziela ją tylko wąski pas morza. Podobnie jak plaża Makria Ammos jest niezorganizowana. Często można spotkać tu kampery i wozy kempingowe należące do Greków, spędzających w ten sposób swoje wakacje.
Jeżeli szukacie miejsca pozbawionego komercji, do którego masowa turystyka jeszcze nie dotarła i nie przeszkadza Wam widok kolejki statków czekających na zatankowanie, to Dobre Porty będą idealną lokalizacją. Może nie na całe, dwutygodniowe wakacje, ale na kilka dni sprawdzą się doskonale. Pamiętajcie tylko, że poza plażą i wspomnianym kościołem nie będziecie mieli tu nic więcej do roboty. Chyba że tego właśnie potrzebujecie, aby naładować swoje baterie. Wtedy bez wahania pokonujcie wąską, górską drogę i przybywajcie do Kali Limenes!
1 Nazwa firmy jest akronimem greckich słów: Σταθμός Ενεφοδιασμού Καυσίμων – dosł. Stacja tankowania paliwa. Dziś firma SEKA jest jedną z największych i najbogatszych firm w Grecji, prężnie działających nie tylko na rynku lokalnym, ale także za granicą kraju.
