Ierapetra

Na południowym wybrzeżu, w najwęższym miejscu Krety mierzącym zaledwie 12 kilometrów, leży Ierapetra (gr. Ιεράπετρα) – czwarte co do wielkości miasto na wyspie i od kilku lat coraz popularniejszy ośrodek turystyczny. Jest to też największa miejscowość prefektury Lassithi (gr. Νομός Λασιθίου ). Z jej wielkością nie idzie jednak liczebność mieszkańców, szacowana na około 13 tysięcy.

Ierapetra jest najdalej wysuniętym na południe miastem Europy – latem panują tu temperatury znacznie wyższe niż w pozostałych miejsca na Krecie. Roczna suma opadów jest z kolei najniższa na Krecie. Z tego powodu, spragnieni słońca turyści coraz częściej wybierają tą lokalizację podczas wakacyjnych wyjazdów. W okolicy powstają kolejne hotele i resorty turystyczne, a biura podróży rokrocznie zwiększają oferty wczasów w tym miejscu. Co poza hotelami ma do zaoferowania największe miasto tej części Krety?

Ierapetra – nabrzeże i liczne tawerny, serwujące z reguły niezłe jedzenie z cudownym (i niczym nieograniczonym) widokiem na morze.

Ierapetra – na zdjęciu Katedra pw. św. Fotini (gr. Καθεδρικός Ναός Αγίας Φωτεινής )

Dzisiejsza Ierapetra to w większości niewysoka zabudowa jedno, lub wielorodzinna.

Twierdza Kales i nabrzeże portu w Ierapetrze.

Dzisiejsza Ierapetra została zbudowana w miejscu starożytnego miasta Ierapytna. W przeszłości znana była pod różnymi nazwami – Kryba (od mitycznego założyciela, który wedle podań przybył na Kretę z Rodos), Kamiros, Pytna czy właśnie Ierapytna (tłumaczona jako święte wzgórze). Toczyła wojny głównie z miastem Presos (na wschodzie), które ostatecznie zostało zniszczone w 155 roku przed naszą erą. W ten sposób Ierapytna uzyskała największe terytorium na Krecie, które w 150 roku p.n.e obejmowało obszar od Tsoutsouras (gr. Τσούτσουρας) na wschodzie, aż po przylądek Xerokambos (gr. Ξερόκαμπος) na zachodzie. Po Presos głównym rywalem Ierapytny było Itanos (gr. Ίτανος) leżące niedaleko obecnego Vai (gr. Βάι), z którym walczyło m.in. o panowanie na wyspie Koufonisi (gr. Νήσος Κουφονήσι).

W epoce rzymskiej Ierapytna rozkwitła i stała się jednym z najbardziej kosmopolitycznych miast Cesarstwa Rzymskiego. Jej port był szczególnie ważny ze względu na łatwy dostęp do Egiptu. Statki wypływały także na Bliski Wschód. Jednak Rzymianie swoje panowanie nad miastem rozpoczęli od jego zburzenia. Była to kara za dwuletni opór mieszkańców, stawiany przeciwko najeźdźcom. Miasto szybko jednak odbudowano – powstało w tym okresie wiele nowych świątyń, łaźni i teatrów.

Ierapytna zachowała swoje znaczenie w pierwszym okresie bizantyjskim, jednak później została zniszczona przez Arabów. Podczas okupacji weneckiej miasto zostało ufortyfikowane. Do dziś możemy podziwiać zbudowaną w XIII wieku i użytkowaną do dziś twierdzę Kales (gr.  φρούριο Καλές). W 1780 roku zniszczenia dopełniło silne trzęsienie ziemi. Z tego powodu pomimo długiej historii miasta nie przetrwało w nim wiele zabytków. Dzisiejsza Ierapetra jest głównie miastem rolniczym – ze względu na znakomity klimat produkuje olbrzymie ilości warzyw, które są eksportowane do całej Europy. W jej okolicach znajdziecie niezbyt urodziwe, ale dające wspaniałe plony szklarnie.

Twierdza Kales w Ierapetrze

Twierdza Kales w Ierapetrze

Twierdza Kales w Ierapetrze

Ierapetra – na zdjęciu kościół pw. Pana Naszego Jezusa Chrystusa.

Najważniejszym zabytkiem Ierapetry jest wspomniany już fort Kales. Po zniszczeniach wywołanych trzęsieniem ziemi w 1508 roku, naprawili go Turcy, którzy w połowie XVII wieku zajęli miasto (od tureckiego słowa kule oznaczającego wieżę, pochodzi zresztą dzisiejsza nazwa twierdzy). Turcy wznieśli fort i inne umocnienia wokół miasta nie z obawy o inwazję od strony morza, ale dla ochrony Ieraptery przed miejscową ludnością.

Będąc w Ierapetrze warto też zajrzeć do najstarszego kościoła w mieście, pod wezwaniem Pana Naszego Jezusa Chrystusa (gr. εκκλησία Αγέντη Χριστού). Został on wzniesiony około XII wieku jako klasztorny katolikon. Na uwagę szczególnie zasługuje bogato rzeźbiony w drewnie ikonostas z trzema ikonami z połowy XVIII wieku, napisanymi przez Georgiosa Kastrofilakasa. Inne jego dzieło można zobaczyć też w pobliskim kościele św. Mikołaja (gr. εκκλησία Αγίου Νικολάου) przy ulicy Fouskaki.

Jednym z najbardziej intrygujących zabytków w mieście jest jednak dom Napoleona (gr. σπίτι Ναπολέοντα). Chociaż stwierdzenie dom jest tu zdecydowanie na wyrost – według miejscowych podań Napoleon spędził tu zaledwie jedną lipcową noc w 1798 roku, gdy wraz ze swoją armią udawał się do Egiptu. Bonaparte podobno przybił do brzegów Krety w celu uzupełnienia zapasów wody. Szukając miejsca do przenocowania znalazł dom, w którym zgodzili się dać mu pokój. Co ciekawe Napoleon nie przyznał się kim jest – dopiero rano, opuszczając dom zostawił właścicielowi odręcznie napisaną karteczkę ze słowami: „Jeśli chcesz wiedzieć, kim był twój nieznajomy – jestem Napoleon Bonaparte.”

W Ierapetrze nie brakuje też urokliwych uliczek, chronionych przed palącym słońcem cudowną bugenwillą.

Ierapetra i malutka plaża Apovathra.

Plaże tej części Krety są z reguły piaszczysto-żwirkowe i czarne.

Mimo to (a może dzięki temu) nie znajdziecie tutaj takich tłumów jak na plażach północnej Krety.

Na uwagę zasługuje również meczet turecki (gr. Τούρκικο τζαμί) – jeden z niewielu meczetów na wyspie, których Kreteńczycy nie rozebrali po odzyskaniu niepodległości w 1898 roku. Możemy w nim podziwiać minaret i stojącą przed budynkiem, ozdobną studnię publiczną, służącą wiernym do rytualnych ablucji.

Miłośnicy muzeów też nie powinni być Ierapetrą zawiedzeni – w mieście znajduje się bowiem Muzeum Archeologiczne, którego siedzibą jest dawna osmańska szkoła z końca XIX wieku. W muzeum znajdziemy głównie przedmioty znalezione na okolicznych stanowiskach archeologicznych. Większość kolekcji stanowi ceramika: lampy, wazony, figurki i drobne naczynia. Całości dopełniają niekompletne rzymskie posągi oraz pokaźny zbiór monet. Szczególnie cennymi zabytkami jest bogato zdobiony minorski sarkofag znaleziony w Episkopi (gr. Επισκοπή) z około 1450 roku p.n.e. oraz marmurowy posąg bogini Demeter z II wieku n.e.

Plaża niedaleko restauracji Klio o której możecie przeczytać we wpisie.

Popołudniami, kiedy słońce chyli się ku zachodowi, jest tu niemniej urokliwie niż na plażach północy.

Oczywiście w Ierapetrze, jak i w jej okolicach nie brakuje też plaż, z których większość jest łatwo dostępna a morze ciepłe i spokojne. W pobliżu miasta znajdują się trzy główne plaże – Limanakia (gr. Παραλία Λιμανάκια), Apovathra (gr. Παραλία Αποβάθρα), oraz plaża św. Andrzeja (gr. Παραλία Αγίου Ανδρέα). Pamiętajcie jednak, że typowym kolorem plaż dla tego rejonu Krety jest czarny. Jeżeli szukacie idealnych, instagramowych pejzaży, to możecie poczuć się rozczarowani.

Pierwsza z plaż jest położna zaledwie 100 metrów od tureckiego meczetu. Mimo sporej długości i szerokości, często jest zatłoczona ze względu na swój śródmiejski charakter. We wschodniej części starego miasta znajdziecie dużo mniejszą, piaszczystą plażę Apovathra. Posiada ona pełną infrastrukturę plażową – parasole, leżaki, przebieralnie i prysznice, a na jej terenie działa niewielkie centrum sportów wodnych. Ostatnią, najbardziej wysuniętą na wschód plażą jest plaża św. Andrzeja, która ciągnie się aż do granic miasta i z tego powodu bywa przez mieszkańców nazywana long beach – czyli po prostu długą plażą. Im dalej na wschód (od miasta), tym charakter plaż zmienia się – stają się bardziej żwirowe, ale też coraz bardziej kameralne. Jeżeli zatem szukacie przede wszystkim spokoju, polecam wybrać się na plaże.

Promenada w Ierapetrze

Ierapetra w 2022 roku świeciła pustkami

Twierdza Kales w Ierapetrze w 2022 roku była zamknięta

Promenada w Ierapetrze

Promenada w Ierapetrze

Czy warto zatem zajrzeć do Ierapetry, a może i spędzić całe wakacje w jej pobliżu? To zależy czego szukacie. Wschodnia Kreta jest zdecydowanie spokojniejsza i bardziej kameralna niż zachodnia. Jednocześnie plaże w tym rejonie są mniej spektakularne niż gdzie indziej (pomijając plażę Vai). Sama Ierapetra jest zdecydowanie mniej pocztówkowa niż Chania (gr. Χανιά) czy Rhetimno (gr. Ρέθυμνο), jednak jest też mniej skomercjalizowana i spokojniejsza niż jej północne koleżanki. W innym przypadku, mocno rozważcie czego oczekujecie od wakacyjnej destynacji i czy Ierapetra jest w stanie sprostać Waszym oczekiwaniom. Moim sprostała!