Autorski przegląd kreteńskiej prasy – tydzień 1 (01.01 – 07.01.2024)
Spis treści
Kreteńczycy przywitali Nowy Rok
We wszystkich dużych miastach Krety mieszkańcy i turyści bawili się przy plenerowych scenach, a tuż po północy w niebo wystrzeliły dziesiątki fajerwerków.
W Heraklionie (gr. Ηράκλειο) stary rok żegnał ustępujący ze stanowiska burmistrz Vassilis Lambrinos i nowy, przejmujący właśnie urząd burmistrz Alexis Kalokairinos. Żegnający się ze stanowiskiem Lambrinos ze wzruszeniem podziękował obywatelom miasta, którzy dwukrotnie wybrali go na swojego burmistrza, a także życzył sukcesów swojemu następcy. Plenerową scenę rozstawiono jak zawsze na placu Wolności, gdzie przy dźwiękach znanych greckich przebojów wspólnie odliczano ostatnie sekundy dzielące Kreteńczyków od nowego roku. Za oprawę muzyczną odpowiadał Memos Begnis i orkiestra filharmonii miejskiej.
W Chanii (gr. Χανιά) nowy rok witano pod wieżą zegarową ogrodu miejskiego, a niebo rozświetlił imponujący pokaz fajerwerków. Noc w Chanii upłynęła pod znakiem muzyki dyskotekowej i nowoczesnej, a tuż po północy burmistrz Panagiotis Simandrakis złożył mieszkańcom życzenia i pokroił pierwszą w tym roku wasilopitę.
Jednak nie wszyscy nowy rok przywitali na plenerowych imprezach czy w klubach. W środku nocy na izbę przyjęć kliniki otolaryngologii w Heraklionie karetka przywiozła czterolatka, który niechcący połknął flouri, czyli tradycyjną monetę umieszczaną w noworocznej wasilopicie. Szybka pomoc medyków ze szpitala PAGNI sprawiła, że dziecko przeżyło, ale dla pewności pozostało na oddziale przez kolejny dzień.
Pierwsze dziecko 2024 roku!
Grecka tradycja nakazuje, aby pierwsze dziecko urodzone w nowym roku otrzymało swój akapit w miejscowej prasie. Nie inaczej było w tym roku, o czym pisze gazeta Nea Kriti. Pięćdziesiąt trzy minuty po północy w Rethymno (gr. Ρέθυμνο) urodziła się dziewczynka, będąca pierwszym dzieckiem 2024 roku na Krecie. Maleństwo ważyło 3 480 gramów i podobnie jak matka cieszy się dobrym zdrowiem.
Historie krwią pisane, czyli kolejny ciemny rok dla Kreteńczyków
2023 rok przeszedł do historii. Nie tylko w kalendarzu, ale także jako obfitujący w poważne przestępstwa, które wielokrotnie szokowały mieszkańców wyspy. Część zdarzeń to sprawy sprzed lat, które dopiero w minionym roku znalazły swój finał w sądzie. W dzisiejszym przeglądzie przypomnimy te, które najbardziej szokowały opinię publiczną.
W styczniu sąd w Lasithi (gr. Λασίθι) skazał na dożywocie 56-letniego Kreteńczyka, który w październiku 2021 roku w Peristeri (gr. Περιστέρι) w gminie Ierapetra (gr. Δήμος Ιεράπετρας), zabił swoją żonę z którą od kilku lat był w nieformalnej separacji. Mężczyzna gonił swoją ofiarę a następnie zadał jej kilkadziesiąt ran kłutych przy pomocy co najmniej dwudziestu różnych narzędzi.
W połowie lutego w centrum Gazi (gr. Γάζι), dochodzi do strzelaniny pomiędzy 36-letnim mieszkańcem miasta a funkcjonariuszami policji, którzy próbowali go aresztować. Ranni zostają 22-letni klient restauracji znajdującej się w pobliżu miejsca zdarzenia, a także sam napastnik. Mężczyźnie postawiono zarzuty karne za wielokrotne usiłowanie zabójstwa, a sąd na czas postępowania zarządził wobec niego areszt tymczasowy. Sprawa do dziś nie została jednak zakończona.
Na początku marca pięcioosobowy skład sądu apelacyjnego ds. karnych wschodniej Krety uznał popularnego kreteńskiego muzyka winnym zdefraudowania kwoty około 1 600 000 euro i skazał go na osiem lat pozbawienia wolności.
W maju 46-letni Kreteńczyk został znaleziony martwy w swoim samochodzie zaparkowanym w pobliżu zagrody dla owiec w miejscowości Archontiki (gr. Αρχοντική) w prefekturze Rethymno. Jego ciało znalazła poszukująca go od dwóch dni żona. Wszystko wskazuje na to, że zabójca zaczaił się na swoją ofiarę i czekał na nią, kiedy ta przyjechała do owczarni. Mężczyzna otrzymał kilka strzałów z karabinu myśliwskiego. Co ciekawe zmarły należał do dużej rodziny, która najprawdopodobniej od lat zamieszana jest w nielegalne interesy. Dwaj bracia 46-latka zostali zamordowani odpowiednio w 1995 i 2008 roku w pobliżu tej samej miejscowości. W styczniu 2011 roku także w Archontiki zabito innego jego bliskiego krewnego. Okoliczności, w jakich doszło do zbrodni są nadal badane przez policję, a sprawca nie został odnaleziony.
W czerwcu pedofil z Rethymno Nikos Seiragakis został ponownie aresztowany przez policję. 59-letni trener gimnastyki i koszykówki dwa miesiące wcześniej został zwolniony warunkowo z więzienia, w którym odsiadywał karę 20 lat pozbawienia wolności za czyny lubieżne wobec 36 nieletnich chłopców. Uwolnienie skazanego w 2011 roku mężczyzny wywołało olbrzymie protesty społeczne, w wyniku których Wydział Karny Sądu Najwyższego uchylił postanowienie zwalniające go z więzienia.
We wrześniu całą Grecją wstrząsnęło zabójstwo 36-letniego Antonisa Kargiotisa z Agios Nikolaos (gr. Άγιος Νικόλαος), o którym pisaliśmy w przewodnikowych przeglądach prasy kilkukrotnie. Mężczyzna został zepchnięty do morza z rampy promu Blue Star Ferries przez, który wypływał w rejs z Pireusu do Heraklionu. Załoga statku zamykająca rampę twierdziła, że mężczyzna próbował dostać się na pokład bez ważnego biletu. Sprawa nabrała ogromnych rozmiarów w ciągu kilku godzin, kiedy media zalały amatorskie filmy nagrane przez pasażerów statku. Widać na nim jak Kreteńczyk wpada do morza, a załoga jak gdyby nigdy nic kontynuuje odprawę promu. Czterech członków załogi feralnego rejsu zostało oskarżonych o zabójstwo, a dwóch z nich tymczasowo aresztowano.
1 grudnia minionego roku w Salonikach zapadł historyczny wyrok w sprawie zabójstwa 21-letniej Emmanoueli Kariotakis z Chanii. Rok wcześniej, w listopadzie 28-letni kierowca śmiertelnie potrącił dziewczynę i uciekł z miejsca zdarzenia. Dziewczyna przez ponad dobę walczyła o życie w salonickim szpitali, jednak jej obrażenia były zbyt ciężkie. Wyrok uznano za historyczny, bowiem kwalifikacja czynu po raz pierwsza dotyczyła zabójstwa drogowego. Za prowadzenie samochodu bez wymaganych uprawnień, przekroczenie dozwolonej prędkości i śmiertelne potrącenie 28-latki sąd apelacyjny w Salonikach skazał mężczyznę na łączną karę 16,5 roku pozbawienia wolności, wysyłając w ten sposób wiadomość, że przestępstwa drogowe nie mogą pozostać bezkarne.
To nie był dobry rok pod kątem opadów
2023 rok był rokiem z najmniejszą ilością opadów w ciągu ostatniej dekady, jak wynika z danych udostępnionych przez Narodowe Obserwatorium w Atenach. Według jego dyrektora, Kostasa Lagouvardosa suma opadów we wszystkich regionach Krety była od 50 do 75% niższa niż średnia z ostatniej dekady, co znajduje swoje potwierdzenie choćby w poziomie wody w zaporze Aposelemis (gr. Φράγμα Αποσελέμη).
Jednocześnie 2024 rok utrzymuje ten trend. Pierwsze dni stycznia przyniosły temperatury o 10-12 stopni Celsjusza wyższe, od normalnych w tym okresie. Czwartego dnia stycznia temperatury na Krecie przekraczały dwadzieścia stopni Celsjusza! W niektórych regionach wyspy swoje koncerty rozpoczęły już samce cykad, które w ten sposób nawołują do godów samice.
Kreteńczycy podsumowują zbiory oliwek
Na kilka dni przed końcem tegorocznego, wyjątkowo krótkiego sezonu uprawy oliwek, odnotowuje się spadek produkcji, który w gminie Ierapetra sięga 84%! Szacuje się, że tegoroczne zbiory sięgną dwóch tysięcy ton, podczas gdy jeszcze dwa lata temu zbiory wynosiły niespełna trzynaście ton. Część tłoczni oliwnych w gminie Ierapetra zamknięto, a te, które jeszcze są czynne planują zakończyć pracę do końca miesiąca.
Także jakość tegorocznej oliwy z oliwek nie jest najlepsza. Jej średnia kwasowość waha się w przedziale 1,3 – 1,4, podczas gdy oliwa aby być zaklasyfikowana jako extra virgin musi charakteryzować się kwasowością nie przekraczającą 0,7.
Święto Objawienia Pańskiego na Krecie
6 stycznia świętowano w Grecji święto Objawienia Pańskiego, kończące okres dwunastu świątecznych dni w kościele prawosławnym. W wielu miejscach wyspy odbyły się tradycyjne nabożeństwa nad brzegiem morza lub jezior, które kończyły się spektakularnymi poszukiwania krzyża wrzucanego przez kapłana do akwenu. Boskie Liturgie jak zwykle przyciągnęły tłumy mieszkańców, a śmiałkowie po raz kolejny mieli okazję wykazać się, zaprezentować publice swoje zdolności pływackie i zebrać specjalne błogosławieństwo na nowy rok.
W Ierapetrze po raz ósmy z rzędu krzyż wyłowił 31-letni rolnik Aleksandros Spiliarotakis. Mężczyzna konkurował z siedemnastoma innymi, którzy zanurkowali w lodowatych wodach miejskiego portu aby wyłowić Święty Krzyż.
W świętym klasztorze Koudouma (gr. Ιερά Μονή Κουδουμά) w prefekturze Heraklion, z rozmachem obchodzono święto Theofanii (gr. Θεοφάνια). Najpierw, w klasztornej kaplicy odbyła się Boska Liturgia, następnie na dziedzińcu monastyru poświęcono wiernych, a także pokrojono okolicznościową wasilopitę, a następnie udano się z procesją nad brzeg morza, gdzie tradycyjnie już dokonano poświęcenia wód poprzez wrzucenie świętego krzyża do morza. Także tutaj kilkudziesięciu mężczyzn, którym nie straszna była temperatura wody rzuciło się w nią aby wyłowić krucyfiks. Udało się to jednak tylko jednemu – Lefterisowi Dagalakisowi.
W samym Heraklionie uroczystemu nabożeństwu przewodniczył Arcybiskup Krety Eugeniusz. Sprzyjająca pogoda sprawiła, że tłumy wiernych zebrały się w porcie weneckim aby wspólnie modlić się i świętować Objawienie Pańskie. Wyjątkowe błogosławieństwo z rąk samego arcybiskupa otrzymał 8-letni chłopiec, któremu (przy drobnej pomocy taty) udało się wyłowić krzyż.
W Rethymnie, w obchodach święta Theofanii wzięła udział Prezydent Republiki Grecji Katerina Sakellaropoulou. Nabożeństwo odbyło się w Katedrze Metropolitarnej, a następnie procesja udała się do portu weneckiego, gdzie poświęcono wodę. Prezydent Sakellaropoulou w swoim przemówieniu mówiła: Światło, wszelkie światło dziś i jutro w uroczystość Chrztu Pańskiego wyrażają odwieczną potrzebę duchowego odrodzenia się człowieka, wejścia do światła prawdy i solidarności. Jest mi niezmiernie miło przebywać w tak uroczysty zień blisko naszych wyspiarskich krewnych, w historycznym Rethymno, kolebce i skrzyżowaniu największych cywilizacji Morza Śródziemnego. Z portu weneckiego życzę wszystkim wszystkiego co najlepsze i dobrego duchowego oświecenia!
Tegoroczne święto Objawienia Pańskiego przyciągnęło na Kretę nie tylko Panią Prezydent. W chanijskich obchodach udział wziął Premier Grecji Kyriakos Mitsotakis. Walczymy o lepsze życie dla wszystkich greckich mężczyzn i kobiet w ramach szybko rozwijającej się gospodarki i nowych, dobrze płatnych miejscach pracy. Dzięki wysokiej jakości edukacji publicznej, lepszej służbie zdrowia i większym bezpieczeństwu we wszystkich miastach naszego kraju Grekom żyje się lepiej – powiedział Premier Mitsotakis w okolicznościowym przemówieniu. Boska Liturgia z okazji Theofanii odbyła się w Kościele Metropolitarnym Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, a następnie procesja przeszła do portu weneckiego.
Wizyta sekretarza USA w Chanii
6 stycznia, tuż po obchodach święta Objawienia Pańskiego Premier Grecji Kyriakos Mitsotakis spotkał się sekretarzem stanu Stanów Zjednoczonych Anthonym Blinkenem. Sekretarz Blinken przybył do Chanii późnym popołudniem, gdzie został przyjęty przez ministra spraw zagranicznych Giorgosa Gerapetritisa. Z wojskowego lotniska na półwyspie Akrotiri (gr. Ακρωτήρι) panowie udali się bezpośrednio do rezydencji premiera w Chanii.
Pośpiesznie zorganizowana podróż sekretarza stanu USA do dziewięciu krajów, w tym Grecji i Turcji, uważa się za bardzo istotną. Według Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych tematami spotkań będą kontynuacja operacji wojskowej Izraela przeciwko Hamasowi, pilne środki mające na celu zwiększenie pomocy humanitarnej w strefie Gazy oraz uwolnienie pozostałych zakładników. Według greckiego wydania Deutsche Welle wizyta w Turcji będzie najtrudniejsza dla Sekretarza Blinkena, ze względu na napięte relacje pomiędzy Waszyngtonem a Ankarą, na które wpływa m.in. proces przystąpienia Szwecji do NATO.
Premier Grecji w krótkim briefingu prasowym powiedział: Z pewnością żyjemy w bardzo trudnych, i pełnych wyzwań czasach i ważne jest, abyśmy wspierali się nawzajem i wzmacniali nasze dwustronne stosunki jako sojusznicy, dążący do powrotu pokoju i bezpieczeństwa do regionu. Anthony Blinken podziękował greckiemu premierowi za zaproszenie i zaszczyt przyjęcia go w jego domu w Chanii, podkreślając, że w ciągu ostatnich trzydziestu lat nie pamięta okresu w którym stosunki grecko-amerykańskie byłyby lepsze. Stoimy w obliczu najcięższych wyzwań w historii, ale fakt, że jesteśmy zjednoczeni, niezależnie od tego czy chodzi o Ukrainę, bezpieczeństwo i stabilność na Bliskim Wschodzie, czy wojnę w Gazie, daje nam to ogromną siłę i nadzieję na lepszą przyszłość.
W niedzielny poranek Anthony Blineken spotkał się w Stanbule z prezydentem Turcji Recepem Tayyipem Erdoganem.
Na kolejny przegląd zapraszamy już za tydzień! Καλή Εβδομάδα!
