Najnowsze wiadomości z Krety, zebrane w jednym miejscu, czyli nasz autorski przegląd kreteńskiej prasy – tydzień 37 (17.09 – 22.09.2024)
Spis treści
Tragedia w wąwozie Samaria
W środowe popołudnie (18 września) w wąwozie Samaria (gr. Φαράγγι Σαμαριάς) wydarzyła się niewyobrażalna tragedia. 35-letnia turystka z Ukrainy zmarła wskutek lawiny skalnej. Część turystów służby musiały ewakuować, gdyż skały odcięły im drogę.
W środę ponad dziewięćset osób postanowiło przejść wąwóz Samaria. O poranku, kiedy większość z nich rozpoczynała swoją wędrówkę warunki pogodowe były dobre i nic nie zapowiadało tego, co miało wydarzyć się po południu. Około godziny 14:00 nad wąwozem przeszła ogromna burza z gradem, nawalnym deszczem i silnym wiatrem. Choć załamanie pogody nie trwało długo to spowodowało tragiczne w skutkach osunięcie się skał około 1,5 kilometra przed wyjściem z kanionu. Niestety jeden ze spadających głazów poważnie ranił 35-letnią turystkę, która niedługo później zmarła na miejscu. Dodatkowo, około piętnastu turystów zostało odciętych od głównej drogi i musiało zostać ewakuowanych z wąwozu.
Tuż po przejściu ulewy do wąwozu zadysponowano lotnicze pogotowie ratunkowe, straż pożarną oraz straż leśną. Straż pożarna zebrała pozostałych w wąwozie turystów i bezpiecznie z niego wyprowadziła do Agia Roumeli (gr. Αγία Ρουμέλη). Tam czekał już statek “Samaria” firmy Anendyk, który na polecenie władz portowych oczekiwał na wszystkich turystów. Decyzją władz wąwóz został zamknięty do czasu wydania opinii na temat jego stanu przez geologów z Uniwersytetu Ateńskiego oraz pracowników Urządu ds. Badań Geologicznych i Mineralnych. Powinniśmy zdać sobie sprawę, że wąwóz Samaria, podobnie jak i inne wąwozy są miejscami wysokiego ryzyka. Robimy wszystko aby zmniejszyć narażenie turystów na to ryzyko, ale nigdy nie jesteśmy w stanie go zupełnie wyeliminować – powiedział gazecie Nea Kriti profesr Efthymis Lekkas. Przypomniał to także, że podobne zdarzenie miało miejsce rok temu. Wtedy w wyniku wstrząsów sejsmicznych osuwisko poważnie zraniło 45-letniego turystę z Hiszpanii. Wiadomo, że wewnątrz kanionu zachodzą silne zjawiska geologiczne. Wąwóz został przez nie stworzony. Przez erozję, osuwiska i aktywność sejsmiczną – dodał profesor Lekkas.
Jak zwykle po takich katastrofach pojawiają się także pytania dlaczego w ogóle kanion nie został w tym dniu zamknięty. Meteorolodzy podkreślają jednak, że prognozy pogody nie wskazywały ryzyka wystąpienia nagłych, nawalnych opadów deszczu, a tego typu komórki burzowe tworzą się szybko i nie sposób przewidzieć w którym miejscu powstaną. Dane meteorologiczne nie dawały nam podstaw do jakiegokolwiek zaniepokojenia. Pierwsze informacje o tworzących się komórkach burzowych spłynęły do nas dopiero po godzinie 11:00 rano. Było więc już za późno aby wydać rekomendację zamknięcia wąwozu. Większość turystów byłą już wtedy na szlaku – zauważa meteorolog Manolis Lekkas. Od dłuższego czasu meteorolodzy zwracają jednak uwagę na konieczność zainstalowania w wąwozie Samaria precyzyjnego radaru pogodowego, który umożliwiałby lepszy monitoring aktualnej sytuacji pogodowej.
Tragiczny wypadek w Parku Narodowym Samaria z pewnością na nowo rozpocznie dyskusję o przeprojektowaniu systemu bezpieczeństwa wąwozu. Burmistrz Sfakii (gr. Σφακιά) Giannis Zervos zauważa jednak, że: pojedyncze zdarzenia nie powinny przesłaniać widoku całego wąwozu. Prezes Stowarzyszenia Alpinistycznego gminy Chania (gr. Δήμος Χανίων) Stavros Badogiannis który od lat prowadzi zorganizowane wycieczki do wąwozu Samaria dodaje, że: morfologia wąwozu jest taka, że bardzo łatwo tu o wypadek. Spadające kamienie są właściwie w każdym wąwozie i nikt nie może zagwarantować turystom, że podczas ich wizyty w kanionie nie nadejdzie dzień, kiedy z powodu deszczu, wiatru, wstrząsu sejsmicznego czy innych zdarzeń nie dojdzie do powstania osuwiska. Oczywiście, największe ryzyko jest w wąwozie Samaria, ale nie dlatego, że jest on najgroźniejszy. Dzieje się tak, bo to wąwóz po którym porusza się tak wiele osób, że statystycznie łatwiej jest o tragiczny w skutkach wypadek. Dodatkowo wielu turystów ignoruje znaki ostrzegawcze, które informują o miejscach szczególnie niebezpiecznych i nakazują przyśpieszenie marszu aby je opuścić.
Celem naukowców jest obecnie zidentyfikowanie najbardziej wrażliwych miejsc na zboczach kanionu. To od ich decyzji zależeć będzie kiedy wąwóz zostanie ponownie otwarty oraz na jakich warunkach. Już teraz wiadomo bowiem, że niektóre odcinki szlaku zostały uszkodzone i wymagane tam będą prace renowacyjne. Jeżeli jednak wizja lokalna i badania geologiczne pokażą poważne uszkodzenia ścian wąwozu, możliwe jest jego przedwczesne zamknięcie i zakończenie funkcjonowania w sezonie turystycznym 2024. Póki co wąwóz Samaria wciąż pozostaje zamknięty.
Rząd grecki wydał wojnę telefonom w szkołach
Nie od dziś wiadomo, że młodzież nadużywa swoich telefonów komórkowych. Wiele dzieci nie wyobraża sobie godziny bez zerknięcia na ekran swojego smarfona. Tymczasem w tym roku szkolnym weszły w życie nowe przepisy zakazujące używania telefonów komórkowych w szkołach. Kary za niezastosowanie się do zakazów są bardzo dotkliwe.
Rok szkolny dopiero się zaczął, a po raz pierwszy zastosowano już najbardziej dotkliwy wymiar kary za niezastosowanie się do zakazu używania telefonów komórkowych w szkole. W minionym tygodniu wydalono ze szkoły podstawowej w Patrze (gr. Πάτρα) ucznia, który notorycznie łamał obowiązujące zasady. Na Krecie póki co nie musiano stosować tak drastycznych środków, bo jak mówią nauczyciele większość uczniów przystosowała się do wprowadzonego rozporządzenia. Uczniowie wzięli sobie do serca nowe zasady zakazujące używania na terenie szkół telefonów komórkowych, wykazując się godną podziwu dojrzałością. Naszym celem jest to, aby dzieci mogły zdrowo się ze sobą socjalizować, cieszyć latami szkolnymi i dorastaniem, tworzyć prawdziwe relacje oparte na przyjaźnie i wzajemnym szacunku. Bez nieustannego bycia online – mówi gazecie Nea Kriti Prezes Stowarzyszenia Nauczycieli gminy Heraklion Zacharias Rigakis. Po czym dodaje: Naszym zdaniem, te przepisy powinny zostać wdrożone wiele lat temu. Ale lepiej późno niż wcale.
Według nowych przepisów korzystanie z telefonów komórkowych na terenie szkoły jest zabronione zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli. Ci drudzy, mogą z nich korzystać wyłącznie w pokoju nauczycielskim i wyłącznie podczas przerwy. Uczniowie swoje telefony powinni pozostawiać w szafkach (jeżeli szkoła nimi dysponuje) lub w plecakach.
Protest w szkole w Sfakii
Pamiętacie szkołę w Sfakii o której pisaliśmy w poprzednim przeglądzie prasy? Zaraz po uroczystym rozpoczęciu roku szkolnego zawieszono tam zajęcia dydaktyczne ze względu na niedobór nauczycieli. Od 20 września uczniowie i rodzice rozpoczęli protest okupacyjny w placówce.
W obliczu niemocy systemu, który w zasadzie pozbawił dzieci ze Sfakii dostępu do edukacji publicznej, rodzice wraz ze swoimi pociechami postanowili rozpocząć protest okupacyjny w szkole do czasu aż ta, nie obsadzi co najmniej dziesięciu wakatów na stanowiskach nauczycielskich. Niedobory kadrowe w gimnazjum i liceum w Sfakii w ciągu ostatnich dziesięciu lat zmusiły wiele rodzin do opuszczenia miasta i przeprowadzenia się tam, gdzie z dostępem do szkół nie ma większego problemu. Po stronie uczniów i nauczycieli stoi nieliczna grupa nauczycieli, którzy wciąż w szkole w Sfakii pracują. Jeżeli protest nie wymusi na władzach znalezienia chętnych do pracy w szkole w Sfakii, rodzice zwrócą się po pomoc do prokuratury.
Tymczasem podobne problemy jak zespół szkół w Sfakii ma także liceum w Garazo (gr. Γαράζο). Tam pracuje tylko trzech nauczycieli (w tym dyrektor). Brakuje w sumie 14 pedagogów, a 99 godzin dydaktycznych zostało nieobsadzonych.
Dobry sierpień na greckich lotniskach
Według dotychczasowych statystyk za osiem miesięcy 2024 roku ruch pasażerski w 24 greckich portach zarządzanych przez CAA (Civil Aviation Authority) o 5, wzrósł o 5,4%. Jeżeli spojrzymy zaś na wszystkie greckie lotniska (zarówno te zarządzane przez CAA jak i będące w jurysdykcji firmy Fraport), to wtedy wzrost liczby pasażerów wynosi nieco ponad 9%. A jak sytuacja wyglądała na Krecie?
Port lotniczy im. Nikosa Kazantzakisa w Heraklionie (gr. Ηράκλειο) obsłużył w sierpniu 1 674 908 pasażerów, co oznacza wzrost o około 4,6% względem sierpnia 2023 roku. Oznacza to, że liczba pasażerów na herakliońskim lotnisku rosła nieco wolniej niż średnia dla wszystkich analizowanych portów. Średnią tą zawyżają jednak trzy lotniska, które w sierpniu odnotowały rekordowe wzrosty. Były to: port lotniczy na wyspie Kasos (+60,4%), port lotniczy na wyspie Milos (+36,3%) oraz port lotniczy w Sitii (gr. Σητεία, +29,8%).
Inspekcja Pracy na wojnie z nieuczciwymi pracodawcami
6 na 10 kar nałożonych przez Inspekcję pracy w okresie styczeń – sierpień 2024 dotyczyło zatrudnienia pracowników bez wymaganych dokumentów (tzw. na czarno) oraz nie zgłoszenia pracownika do obowiązkowego ubezpieczenia. Wprowadzona niedawno Cyfrowa Karta Pracy nie zmieniła znacząco tego trendu.
Zatrudnianie pracowników na czarno to najpopularniejszy, choć nie jedyny grzech greckich pracodawców. Wielu z nich nawet jeżeli zatrudnia swoich pracowników legalnie to zaniża liczbę faktycznie przepracowanych przez nich godzin. Na papierze pracownicy pracują dziennie cztery godziny, podczas gdy w rzeczywistości ich dniówka wynosi osiem, a często nawet dziesięć godzin. Tylko w sierpniu Inspektorzy ujawnili 609 takich naruszeń. Przez osiem miesięcy tego roku Inspekcja Pracy przeprowadziła ponad 50 000 kontroli z których co piąta kończyła się ujawnieniem wykroczeń i nałożeniem kary. Łącznie mandaty wystawione nielegalnym pracodawcom przyniosły budżetowi państwa niespełna 31 milionów euro!
Prezes Centrum Pracy w Heraklionie Stelios Borgias komentując dane pokontrolne wskazuje, że ich wyniki są w pełni adekwatne do sytuacji rynkowej i dobrze je obrazują. Nie dziwią nas dane podawane przez Inspekcję Pracy. Niestety niemalże każdego dnia spotykamy się z tym w Centrum Pracy. Wielu z nich otwarcie mówi o tym, jak ich przełożeni naginają, lub wręcz łamią przepisy, zmuszając ich do pracy na czarno, pracy ponad ich siły lub możliwości. To samo dzieje się także w sektorach, które nieustannie szukają pracowników – w sektorze spożywczym i turystycznym. Tam także powszechne jest zmniejszanie wymiaru godzinowego pracy w umowach, uchylanie się od płacenia składek za swoich pracowników, czy nie wypłacanie im należnych świadczeń finansowych.
Rząd grecki podaje, że środki płynące do budżetu państwa z nałożonych przez Inspekcję Pracy mandatów posłużą zwiększeniu wydatków na projekty w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, oraz zwiększaniu mobilności pracowników na rynku pracy.
Raport sejsmiczny
W minionym tygodniu Kreta zatrzęsła się kilka razy i co co istotne, to wszystkie wstrząsy były odczuwalne przez mieszkańców.
Pierwsze trzęsienie ziemi miało miejsce w czwartek 19 września we wczesnych godzinach porannych. Wtedy to sejsmografy wykryły wstrząs o sile 3,9 stopnia w skali Richtera, którego epicentrum znajdowało się 4 kilometry na północ od Gavdos (gr. Γαύδος), na głębokości 11,5 kilometra. Siedem minut później, o 6:29 rano ziemia zatrzęsła się ponownie, tym razem z mocą 3,4 stopnia w skali Richtera a epicentrum tego trzęsienia znajdowało się 19 kilometrów na północny zachód od Paleochory (gr. Παλαιόχωρα).
Kolejny wstrząs sejsmografy wykryły w piątek, 20 września w godzinach porannych. Wtedy to ziemia zatrzęsła się z siłą 3,1 stopnia w skali Richtera, a epicentrum trzęsienia miało miejsce 10 kilometrów na południowy zachód od Falasarny (gr. Φαλάσαρνα), na głębokości nieco ponad 12 kilometrów.
Trzęsienie ziemi nie wyrządziły żadnych szkód na Krecie.
Na kolejny przegląd zapraszamy już za tydzień! Καλή Εβδομάδα!
