Rozpoczęliśmy Nowy Rok (Καλή Χρονιά!) a w naszym Przewodniku startuje właśnie nowy cykl wpisów! Po wiadomościach i komentarzach w naszych mediach społecznościowych zauważyliśmy, że wielu z Was żywo interesują bieżące wiadomości z Krety. Dlatego właśnie dla Was wprowadzamy cotygodniowy przegląd prasy, w którym będziemy podsumowywać kreteńskie wydarzenia z minionego tygodnia. Oczywiście nasza prasówka będzie nieco subiektywna – będziemy pisać wyłącznie o informacjach które mogłyby zainteresować turystów, lub miłośników Grecji. A jeżeli pojawią się wiadomości którym należałoby poświęcić więcej miejsca niż jeden akapit, to tak jak do tej pory będziemy to robić. Nasz autorski przegląd prasy będzie pojawiać się zawsze w poniedziałki. Przyjemnej lektury!
Autorski przegląd kreteńskiej prasy – tydzień 1 (02.01 – 08.01.2023)
Spis treści
- Pierwsze dziecko 2023 roku!
- VOAK – kolejne plany wobec trasy narodowej
- Pierwsze trzęsienia ziemi w 2023 roku
- Podsumowanie 2023 roku na kreteńskich lotniskach.
- Kreta na drugim miejscu wśród światowych destynacji turystycznych
- Rekordowa liczba naruszeń parkingowych!
- Niedobory leków w kreteńskich aptekach
- Wizyta Premiera na Gavdos
- Zielone światło dla odbudowy mostu Keritis
- Ofiary trzęsienia ziemi – zakładnicy biurokracji
- Mieszkańcy Agia Pelagia walczą ze skutkami powodzi
- Uczniowie wracają do szkół po przerwie świątecznej
- Czy znów popłyniemy na Chrisi?
Pierwsze dziecko 2023 roku!
Jak część z Was może słyszało, w Grecji dużą uwagę przykłada się do nowo narodzonych dzieci – szczególnie, jeżeli rodzą się one w ważne święta kościelne, lub na przełomie roku. Kreteńskiej prasie nie umknęło więc narodzenie pierwszego w 2023 roku dziecka. Niemowlę przyszło na świat zaledwie trzy minuty po północy w Nowy Rok, w prywatnej klinice w Heraklionie (gr. Ηράκλειο). Chłopiec urodził się zdrowy i ważył 3 kilogramy 960 gramów.
VOAK – kolejne plany wobec trasy narodowej
Od kilku lat toczą się na Krecie ciągłe dyskusje dotyczące przebudowy istniejącej trasy narodowej (gr. ΒΟΑΚ – Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης), której przepustowość osiągnęła już górną granicę (szczególnie w najwyższym okresie turystycznym). Wersji przebudowy było już kilka, jednak największym problemem jest oczywiście znalezienie finansowania. W pierwszych dniach Nowego Roku wiceminister finansów Grecji, ogłosił pozyskanie środków z Krajowego Planu Odbudowy (tak, tego samego którego Polska wciąż nie otrzymała) przeznaczonych na remont odcinka Chania (gr. Χανιά) – Hersonisos (gr. Χερσόνησος).
Póki co, wyłoniono już wykonawcę (firma „Άκτωρ”) na wykonanie przebudowy istniejącego odcinka pomiędzy Neapoli (gr. Νεάπολη) a Agios Nikolaos (gr. Άγιος Νικόλαος). Prace powinny zacząć się tuż po wakacjach a ich zakończenie planowane jest na ostatni kwartał 2025 roku. Ministerstwo Infrastruktury chce wybrać wykonawcę odcinka Chania – Hersonisos do końca marca, a z KPO przeznaczono na tą część inwestycji około 200 milionów euro. Aby prace mogły się rozpocząć, rząd Grecji musi jeszcze podpisać umowę koncesyjną, partnerstwo publiczno-prywatne, a także projekt publiczny. W sumie przebudowane zostaną trzy odcinki trasy narodowej: Chania – Hersonissos, Hersonissos – Neapoli i Neapoli – Agios Nikolaos, a koszt inwestycji oszacowano na łączną kwotę prawie 427 milionów euro.
A co będzie wchodziło w zakres przebudowy? Projekt zakłada przebudowę, rozbudowę lub dobudowę na łącznym odcinku około 200 kilometrów trasy narodowej, wraz z boczną i pionową infrastrukturą pomocniczą o długości około 160 kilometrów. Projektowana oś drogowa będzie w większości czteropasmowa, o szerokości 21,5 metra (bez poboczy), a w zakres prac technicznych włączono budowę 17 węzłów drogowych lub półwęzłów, 75 mostów o łącznej długości około 13,2 kilometra, 21 tuneli o łącznej długości około 31,5 kilometra, 136 skrzyżowań oraz 58 przejazdów (58 podziemnych i 5 nadziemnych). W części nowa droga będzie pokrywać się z istniejącą trasą narodową, jednak w pewnym obszarach, gdzie z racji trudnego ukształtowania terenu nie będzie to możliwe, wytyczony został nowy przebieg VOAK. Warto także wspomnieć, że przebudowa odcinka Chania – Kissamos (gr. Κίσσαμος) wciąż jest w fazie konsultacji i pomiarów. Ministerstwo Infrastruktury zakłada, że przejazd trasą narodową będzie bezpłatny jedynie dla stałych mieszkańców Krety. Turyści będą musieli za niego zapłacić.
Pierwsze trzęsienia ziemi w 2023 roku
Pierwszy tydzień nowego roku przyniósł pierwsze trzęsienia ziemi. W sumie odnotowano pięć wstrząsów o sile od 3,1 do 3,7 stopnia w skali Richtera. Wszystkie miały miejsce w morskim obszarze wyspy – około 40 kilometrów na północ od Neapoli, na głębokości od 8,9 do 15,9 kilometra. Wstrząsy były na tyle słabe i głębokie że nie odnotowano żadnych strat na wyspie.
Podsumowanie 2023 roku na kreteńskich lotniskach.
Europejska Agencja Eurocontrol, odpowiedzialna za nadzór nad przestrzenią powietrzną Unii Europejskiej przewiduje, że całkowite odbudowanie rynku lotniczego po pandemii potrwa minimum do 2025 roku. Tymczasem Kreta zamknęła 2022 rok z wynikiem lepszym niż w ostatnim przed pandemią, 2019 roku. W minionym roku, naznaczonym rosyjską inwazją na Ukrainę i rozprzestrzenianiem się wariantu Omikron kreteńskie lotniska znalazły się w gronie światowych mistrzów.
Do 31 października 2022 roku, przepływ pasażerów na lotnisku w Heraklionie (gr. Κρατικός Aερολιμένας Ηρακλείου Ν. Καζαντζάκης) wyniósł 7 815 703 osoby. Lotnisko w Chanii (gr. Διεθνές Αεροδρόμιο Χανίων Ιωάννης Δασκαλογιάννης) w analogicznym okresie obsłużyło łącznie 3 161 770 pasażerów. Imponujące tempo ożywienia greckiej turystyki sprawiło, że Grecja znalazła się w gronie czterech krajów Starego Kontynentu, w których ruch pasażerski w 2022 roku przekroczył poziom z roku 2019, czyli odbudował się po pandemii. Pierwsze miejsce zajęła Albania z wynikiem o 37% lepszym niż przed pandemią. Grecja zajęła także ósme miejsce wśród krajów o największym ruchu pasażerskim w Europie (po Wielkiej Brytanii, Niemczech, Hiszpanii, Francji, Włoszech, Turcji i Holandii). Warto zaznaczyć, że port lotniczy w Heraklionie znalazł się także na czwartym miejscu pod względem punktualności!
Kreta na drugim miejscu wśród światowych destynacji turystycznych
Jak donosi firma Mabrian Technologies Kreta zajmuje drugie miejsce wśród dziesięciu najpopularniejszych destynacji wakacyjnych w 2023 roku! Pokonuje ją tylko Indonezyjska wyspa Bali. Mabrian Technologies przeanalizowała ponad 700 kierunków na całym świecie, pod kątem znaczenia turystyki aktywnej, charakteru i oferty wypoczynku zorganizowanego, rozwoju nowych tras lotniczych i dostępnych miejsc w samolotach, oraz średniej ceny doby hotelowej w kolejnych miesiącach. Dane do swoich analiz czerpano z popularnych portali turystycznych typu Trip Advisor. Zainteresowanie Kretą wzrosło o ponad 17% w porównaniu do 2021 roku. Trzecie miejsce na podium uzupełnia Portugalskie Algarve.
Rekordowa liczba naruszeń parkingowych!
Jak powiedział prasie komendant Herakliońskiej Straży Miejskiej Marinos Pattakos, w grudniu 2022 roku nałożono ponad 2500 mandatów na nielegalne parkowanie w stolicy wyspy. Duży ruch w sercu miasta, przebudowa zabytkowego centrum i niewystarczająca liczba miejsc parkingowych przyczyniły się do osiągnięcia tego rekordowego wyniku. W związku z tym, w 2023 roku zostanie zwiększona liczba strażników miejskich patrolujących miasto, na co wyraziło już zgodę Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Uważajcie więc podczas swoich kreteńskich wakacji i parkujcie wyłącznie na miejscach do tego przeznaczonych!
Niedobory leków w kreteńskich aptekach
Kreta, podobnie jak Polska boryka się w tej chwili ze znacznymi niedoborami leków w punktach aptecznych. Wysyp infekcji górnych dróg oddechowych u dzieci i dorosłych spowodował niedobory antybiotyków, leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i wziewnych. Tylko w tej chwili brakuje ponad 400 preparatów dostępnych na receptę.
Wizyta Premiera na Gavdos
6 stycznia, w dzień prawosławnego święta Objawienia Pańskiego (gr. Θεοφάνεια) Premier Grecji Kyriakos Mitsotakis odwiedził wyspę Gavdos (gr. Γαύδος). Celem wizyty było wysłanie symbolicznego komunikatu do Ankary, dotyczącego ewentualnego rozszerzenia greckich wód terytorialnych o 12 mil morskich na południe od Krety. Odkąd w przestrzeni publicznej pojawił się ten temat Prezydent Turcji Recep Erdoğan nasilił swoją retorykę gróźb wobec Grecji. Nasz kraj udowodnił, że jest siłą pokoju i pewności siebie – zaznaczył premier podkreślając, że Grecja przestrzega zasad prawa międzynarodowego. Spór dotyczy bowiem poszukiwania węglowodorów na obszarze morskim znajdującym się na tyle blisko Krety, że (zdaniem rządu greckiego) powinien zostać włączony do greckich wód terytorialnych. Na zachód od Gavdos rozpoczęto dochodzenie w sprawie istnienia złóż gazu ziemnego. Wzywam sąsiednie państwa do podjęcia owocnych negocjacji z Grecją. Tak jak zrobiliśmy to z Egiptem, możemy zrobić to z Libią – dodał premier.
Przy okazji Kyriakos Mitsotakis wziął udział w obchodach święta Objawienia Pańskiego, uczestniczył w konsekracji wody i porozmawiał z mieszkańcami Gavdos o ich najważniejszych bolączkach (m.in. braku gimnazjum, który zmusza rodziny mieszkające na wyspie do rozdzielenia się i przeniesienia na Kretę, gdzie ich dzieci będą mogły kontynuować edukację). Premier odwiedził także placówkę wojskową, gdzie złożył życzenia służącym tam żołnierzom.
Zielone światło dla odbudowy mostu Keritis
Ministerstwo Kultury wyraziło zgodę na rozpoczęcie prac projektowych dotyczących odbudowy zabytkowego mostu Keritis (gr. Κερίτης), w miejscowości Alikianos (gr. Αλικιανός) w prefekturze Chania (gr. Δήμος Χανίων). Most zawalił się w lutym 2019 roku, wskutek intensywnych opadów deszczu, które w konsekwencji doprowadziły do wezbrania rzek i lokalnych podtopień. Tymczasem trwają procedury związane z budową nowego mostu, który ma stanąć dwieście metrów od zabytkowej konstrukcji. Wykonano już wstępne odwierty, a jego budowa ma rozpocząć się w najbliższych miesiącach.
Ofiary trzęsienia ziemi – zakładnicy biurokracji
Prawie półtora roku od niszczycielskiego trzęsienia ziemi w Arkalochori (gr. Αρκαλοχώρι), dane dotyczące wypłaconych odszkodowań za zniszczone mienie są zatrważające. Do tej pory zatwierdzono zaledwie pięć wniosków, a wypłacone odszkodowania w żaden sposób nie pozwalają na odbudowę uszkodzonych domów, lub postawienie nowych. Na rozpatrzenie czeka ponad 8000 wniosków ofiar trzęsienia ziemi. Poszkodowani twierdzą, że w dużej mierze stali się zakładnikami biurokracji tłumacząc, że nawet jeżeli mają możliwość samodzielnego wyremontowania uszkodzonych domów, to nie mogą tego zrobić, bowiem stracą prawo do odszkodowania za poniesione straty.
Mieszkańcy Agia Pelagia walczą ze skutkami powodzi
Poszkodowani w październikowej powodzi mieszkańcy Agia Pelagia (gr. Αγία Πελαγία) walczą z czasem, aby przygotować się na nadchodzący sezon turystyczny. Kreteńczycy próbują odbudować swoje sklepy i pensjonaty, a państwo poza jednorazową pomocą w wysokości 6 000 euro nie zaoferowało im żadnej innej pomocy. Odszkodowania (podobnie jak w Arkalochori nie zostały jeszcze wypłacone), nie powstały także żadne projekty przeciwpowodziowe mające zapobiegać podobnym wydarzeniom w przyszłości.
Uczniowie wracają do szkół po przerwie świątecznej
W poniedziałek 9 stycznia, po bożonarodzeniowej przerwie do szkół wracają uczniowie. Nie byłoby w tym nic niepokojącego, gdyby nie fakt, że wśród dzieci szaleje mieszanka wirusów – grypy, RSV i koronawirusa. Spoglądając na aktualne statystyki dotyczące ilości zachorowań wśród dzieci, istnieje poważna obawa związana z masowymi nieobecnościami uczniów w szkołach. Ponadto, chorują również nauczyciele i może dojść do sytuacji, że zdrowych uczniów nie będzie miał kto uczyć – mówią dyrektorzy szkół. Niewykluczone, że Ministerstwo Edukacji wbrew obecnym zapewnieniom będzie zmuszone wdrożyć w części placówek edukacyjnych nauczanie zdalne bądź hybrydowe.
Czy znów popłyniemy na Chrisi?
Wraz z końcem 2022 roku wygasł zakaz dotyczący ograniczenia ruchu turystycznego na wyspie Chrysi (gr. Χρυσή). Jednak eksperci nie widzą szans na powrót do sytuacji sprzed roku, czyli całkowitemu uwolnienia wyspy i umożliwienia bezgranicznego jej eksploatowania. Specjalny sekretarz zdecentralizowanej administracji Krety Maria Kozyraki, w wywiadzie dla telewizji Crete TV jasno stwierdziła, że jej urzędnicy są zdeterminowani, aby ochronić dziedzictwo przyrodnicze wyspy. Wkrótce ma pojawić się nowa propozycja, będąca kompromisem pomiędzy interesami lokalnych przedsiębiorców i turystów chcących odwiedzić wyspę, a zapewnieniem należytej ochrony przyrodniczej Chrysi. Najprawdopodobniej propozycja będzie zakładać dzienne limity odwiedzających, którzy będą mogli przypłynąć na wyspę. (Wyspa Chrysi – przyp. red.) to obszar, który przez ostatnie czterdzieści lat był traktowany wyłącznie jako destynacja turystyczna i drapieżnie eksploatowany. Nie zapominajmy, że jest to także obszar ściśle chroniony, który musimy szanować, zachować i przekazać przyszłym pokoleniom – powiedziała w wywiadzie Kozyraki.
Jednak opinię publiczną oburzyły doniesienia, o niejasnych interesach lokalnych działaczy i polityków z gminy Ierapetra (gr. Δήμος Ιεράπετρας). Jak się bowiem okazuje, obecnie ponad 110 osób rości sobie prawa do własności terenów leżących na wyspie Chrysi. Jest to o tyle niezwykłe, że jeszcze do niedawna grunty te podzielone były pomiędzy trzy osoby, a jak dodaje Maria Kozyraki, przenoszenie praw własności do gruntów zalesionych lasami cedrowymi jest zabronione. Pomimo tego notarialne umowy były zawierane, a wśród nowych posiadaczy ziemskich znajdują się m.in. lokalni politycy i urzędnicy miejscy.
Mamy nadzieję, że nasz autorski przegląd kreteńskiej prasy przypadnie Wam do gustu i dzięki niemu będziecie na bieżąco z najważniejszymi i najciekawszymi informacjami z Krety. Na kolejny przegląd zapraszamy już za tydzień! Καλή Εβδομάδα! Udanego tygodnia!
![2021 08 28 11 25 43 [sm n986b]](https://www.przewodnikpokrecie.pl/wp-content/uploads/2022/07/2021-08-28_11-25-43_SM-N986B-e1657876738581.jpg)