Najnowsze wiadomości z Krety, zebrane w jednym miejscu, czyli nasz autorski przegląd kreteńskiej prasy – tydzień 46 (11.11 – 17.11.2024)
Spis treści
Heraklion uczcił imieniny swoje patrona
W poniedziałek 11 listopada nie tylko Polacy mieli okazję do świętowania. Mieszkańcy Heraklionu tłumnie uhonorowali świętego Minasa, patrona miasta, który swoje imieniny obchodzi właśnie w ten dzień.
Święty Menas (gr. Αγίος Μηνάς) był żyjącym w III wieku pustelnikiem i męczennikiem, który oddał swoje życie za wiarę podczas prześladowań chrześcijan prowadzonych przez cesarza Dioklecjana. Był aresztowany, więziony i okrutnie torturowany (m.in. obdarto go ze skóry i ciągnięto po drodze wyłożonej ostrymi kamieniami) a mimo to odmówił wyrzeczenia się wiary i za to pozbawiono go życia. Patronem Heraklionu został jednak dużo później, bo w 1826, kiedy zgodnie z przekazami historycznymi za jego wstawiennictwem dokonał się cud. Podczas okupacji tureckiej na Krecie, często dochodziło do aktów przemocy muzułmańskiego najeźdźcy wobec prawosławnych mieszkańców wyspy. Ponoć w Paschalną Niedzielę w 1826, kiedy chrześcijanie zgromadzili się w kościele na uroczystej Boskiej Liturgii, muzułmanie mieszkający w Heraklionie uknuli spisek, który miał skończyć się wymordowaniem chrześcijan. Nagle pomiędzy nimi pojawił się jeździec na koniu, przypominający jednego z najgroźniejszych osmańskich wojowników, który uspokoił i rozgonił tłum. Kreteńczycy widzieli w nim jednak świętego Menasa i od tej pory to właśnie jemu powierzali ochronę miasta. 11 listopada w Kościele Metropolitarnym pod jego wezwaniem mieszkańcy Heraklionu uczcili pamięć o swoim patronie i obrońcy.
Po uroczystej Boskiej Liturgii prowadzonej przez Arcybiskupa Krety ojca Eugeniosa ulicami miasta przeszła procesja z przyozdobioną ikoną świętego Minasa której towarzyszyła orkiestra dęta gminy Heraklion. Późnym wieczorem ikona świętego Minasa została przewieziona dorożką do Centrum Pracy gdzie odbyło się przedstawienie i losowanie, podczas którego jeden szczęśliwy mieszkaniec Heraklionu mógł ugościć ikonę w swoim domu, a wraz z nią otrzymać wyjątkowe błogosławieństwo świętego na kolejny rok.
Załamanie pogody na Krecie
Po wielu miesiącach oczekiwania na drogocenny deszcz ten właśnie nadszedł i według prognoz może przynieść więcej szkody niż pożytku.
Sekretariat Generalny Obrony Cywilnej ostrzegł mieszkańców Krety i turystów przebywających na wyspie przed groźnymi skutkami frontu Alexandros, który w minionym tygodniu na dobre rozgościł się nad Grecją. Wraz z nim nad Grecję przyszły silne, ulewne opady deszczu mogące powodować lokalne podtopienia i zalania, wiatr wiejący w porywach z siłą dziewięciu stopni w skali Beauforta a także niska (nawet jak na listopad temperatura). Swoje własne ostrzeżenia wydała także Narodowa Służba Meteorologiczna, która przewiduje, że pogoda powinna poprawić się z początkiem tego tygodnia.
Jak przebiegają prace w wąwozie Kotsifou?
Jak donosi portal Nea Kriti w wąwozie Kotsifou (gr. Φαράγγι Κοτσυφού) ekipy budowlane pracują w gorączkowym tempie, by zdążyć z zakończeniem umocnienia ścian kanionu i odbudową uszkodzonej infrastruktury przed umownie wyznaczoną datą. Droga biegnąca przez wąwóz została już odtworzona, odwodnienia zainstalowane, usunięto osunięte skały a zbocza wąwozu osłonięto specjalnymi siatkami.
Po ogromnym osuwisku skalnym z marca tego roku droga przez wąwóz Kotsifou na południowe wybrzeże Krety została zamknięta. Od samego początku wiadomo było, że ponowne zabezpieczenie wąwozu nie będzie proste. I tanie. Najpierw państwo dość długo szukało wykonawcy, który w tak krótkim czasie podejmie się złożonych prac remontowo-odtworzeniowych, a później musiało zmierzyć się ze złością mieszkańców, którzy kiedy dowiedzieli się, że tegoroczny sezon turystyczny mogą uznać za stracony nie byli z tego powodu szczęśliwi. Jednak wreszcie, widać już światełko w tunelu i nie jest to pociąg. Jak widać na filmie udostępnionym przez Facebookową grupę Δια-SOS-τε τη Μεσαρά prace w wąwozie są już bardzo zaawansowane i w zasadzie zbliżają się do końca. Zobaczcie sami, jak teraz wyglądać będzie przejazd tą spektakularną drogą.
Oczekiwanie na Boże Narodzenie w Heraklionie
Co prawda dopiero połowa listopada, ale stolica Krety już ogłosiła pełen program wydarzeń towarzyszących mieszkańcom i turystom w przygotowaniach i oczekiwaniu na Boże Narodzenie.
W ostatni piątek listopada Heraklion (gr. Ηράκλειο) zainauguruje tegoroczny bożonarodzeniowy sezon. W mieście włączone zostaną świąteczne iluminacje, a różnorodne wydarzenia artystyczne i kulturalne będą oferować wyjątkową okazję aby wspólnie zebrać się i razem świętować radosne oczekiwanie na Boże Narodzenie. 29 listopada o godzinie 19:30 przy dźwiękach chóru dziecięcego gminy Heraklion rozświetlona zostanie choinka, a w mieście (po raz pierwszy w historii) odpalone zostaną specjalne, ciche fajerwerki. Burmistrz Heraklionu Alexis Kalokirinos podkreśla, że miasto chce przyłączyć się do europejskiego trendu odchodzenia od głośnych, stresujących zwierzęta petard, na rzecz cichego, ale nie mniej podniosłego świętowania. Ta wyjątkowa noc zakończy się plenerowym koncertem zespołu Onirama z Theodorisem Marantinisem na czele.
Świąteczny program będzie trwał aż do 31 grudnia, gdy przy dźwiękach greckiego zespołu retro The Swingin’ Cats Kreteńczycy powitają nowy, 2025 rok. W międzyczasie jednak, Wydział Kultury Gminy Heraklion proponuje mieszkańcom i turystom udział w występach tanecznych (np. zespołu Orfeusz), wykładach i prelekcjach (podczas których będzie można między innymi poznać zapomniane już zwyczaje świąteczne, które jeszcze kilkaset lat temu obecne były na terenach dzisiejszej Grecji), koncertach (np. wspólnym kolędowaniu z chórem dziecięcym i Młodzieżowym Konserwatorium pod dyrekcją Tonii Assriotaki), czy wreszcie w muzycznych spacerach, podczas których można będzie posłuchać greckie kolędy ze wszystkich zakątków Hellady.
Pełen program obchodów Bożego Narodzenia w Heraklionie można zobaczyć na stronie Gminy Heraklion – o tutaj. Program jest na bieżąco aktualizowany.
Sfakianopita z wyróżnieniem UNESCO?
Cienki placek wypełniony miękkim, słonym serem, upieczony na suchej patelni i podawany na ciepło z miodem i cynamonem. Tak, to sfakianopita (gr. σφακιανόπιτα), będąca jednym z tradycyjnych kreteńskich deserów i powodem do dumy dla wszystkich mieszkańców Sfakii (gr. Σφακιά), gdzie w każdej tawernie i kawiarni można delektować się tym pysznym daniem. Teraz, sfakianopita może stać się Niematerialnym Dziedzictwem Kulturowym UNESCO.
W czwartek, 14 listopada burmistrz Sfakii Giannis Zervos i prezes spółki Rozwoju Regionalnego Krety Stratos Flemetakis podpisali umowę na przygotowanie i złożenie dokumentów niezbędnych do rozpoczęcia procedury włączenia sfakianopity na listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Jak twierdzi burmistrz Zervos sfakijski przysmak jest przygotowywany od pokoleń przez tutejsze gospodynie domowe a przepis na niego jest przekazywany z pokolenia na pokolenie niczym najcenniejszy skarb. Zervos podkreśla także, że już wiele lat temu gmina rozpoczęła promocję tego kulinarnego sztandaru Sfakii. Od lat w sierpniu w Chora Sfakion (gr. Χώρα Σφακίων) organizujemy Festiwal Sfakian Pie, który ma promować i reklamować nie tylko sfakianopitę, ale także pozostałe lokalne produkty, naszą kulturę i przywiązanie do tradycji. Teraz nadszedł czas, by sfakianopita stała się znana także poza granicami naszej gminy a nawet i Grecji, jako niematerialne dziedzictwo kulturowe UNESCO. Czy tak się stanie, czas pokaże, jednak chyba wszyscy zgodzimy się, że za kawałek gorącej sfakianopity obficie polanej miodem niejeden z Nas oddałby teraz wiele!
Kolej na Krecie odjeżdża na półkę z niezrealizowanymi projektami
Wydaje się że kilkukrotnie już opisywany w naszym przewodniku pomysł utworzenia stałej linii kolejowej na Krecie upadł, a jego ostatecznym hamulcowym niespodziewanie okazał się wiceminister infrastruktury Nikos Tachiaos.
Według Ministra w ramach europejskich sieci transportowych władze Grecji oraz Komisja Europejska nie przewidują kolei na największej Greckiej wyspie. Obecna perspektywa rozwoju linii kolejowych na terenie krajów członkowskich UE opisana w rozporządzeniu 1679/2024 w sprawie transeuropejskiej sieci transportowej nie zakłada powstania kolei na Krecie przynajmniej do 2050 roku, do którego obowiązuje owa perspektywa – powiedział Tachiaos. Po czym dodał, że jeżeli Unia Europejska zechce wesprzeć ten projekt musi znaleźć na niego odpowiednie środki. Minister stwierdził także, że Grecja nie ma w tej chwili środków na tak ambitny projekt i przypomniał Kreteńczykom, że na wyspie toczą się w tej chwili dwa duże projekty infrastrukturalne: budowa nowego lotniska w Kasteli (gr. Καστέλι) oraz budowa nowej trasy narodowej.
Projekty infrastrukturalne nie są realizowane z woli politycznej, nie są realizowane na zasadzie wolontariatu. Robi się je, po gruntowym przestudiowaniu ich zasadności, zbadaniu kosztów i planowanych korzyści, stworzeniu strategii rozwoju i odpowiedniego harmonogramu. Nie dlatego, że za projektem głosował jeden czy drugi sejmik, poparło go pięciu lokalnych burmistrzów czy rady szesnastu gmin. Tak Minister odpowiedział władzom Krety, którzy poparli ten projekt i przedłożyli go do greckiego parlamentu celem dyskusji. Wydaje się więc, że obecny rząd nie będzie skory do przekonywania Unii Europejskiej o potrzebie zwiększenia środków na projekty infrastrukturalne, a projekt budowy regularnej linii kolejowej na Krecie zostanie odłożony na półkę. Przynajmniej w tej kadencji parlamentu.
W tym przeglądzie prasy to już wszystko co dla Was zebraliśmy. Na kolejny przegląd zapraszamy już za tydzień! Καλή Εβδομάδα!
