Dzisiaj – 9 lutego, obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Języka Greckiego (gr. Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας). Został on ustanowiony dopiero 7 lat temu – w 2017 roku dla uczczenia wkładu języka greckiego w naukę, kulturę i literaturę. Data ta nie jest absolutnie przypadkowa. 9 lutego przypada bowiem rocznica śmierci Dionizosa Solomosa (gr. Διονύσιος Σολωμός) – twórcy poematu “Hymn do wolności”, którego słowa w 1864 roku stały się hymnem państwowym Grecji. Warto tu wspomnieć że poemat Solomosa jest nie byle jaki – składa się bowiem z aż 158 zwrotek, co czyni go oficjalnie najdłuższym hymnem państwowym na świecie! Poniżej znajdziecie link do jednego z moich ulubionych wykonań greckiego hymnu narodowego, które mogliśmy usłyszeć podczas Olimpiady w Vancouver w 2010 roku.
Ύμνος εις την Ελευθερίαν | Hymn do wolności |
Σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν Κοψη | Rozpoznaję Cię po cięciu |
τοῦ σπαθιοῦ τὴν τρομερή, | szabli budzącym respekt, podziw (przerażenie) |
σὲ γνωρίζω ἀπὸ τὴν ὄψι, | Rozpoznaję Cię po spojrzeniu |
ποὺ μὲ βία μετράει τὴν γῆ. | Co z przemożną mocą mierzy Ziemię |
Ἀπ’ τὰ κόκκαλα βγαλμένη | Ze świętych (czcigodnych) kości |
τῶν Ἑλλήνων τὰ ἱερά, | (dawnych) Hellenów zrodzona |
καὶ σὰν πρῶτα ἀνδρειωμένη, | I jak dawniej pełna męstwa, |
χαῖρε, ὢ χαῖρε, Ἐλευθεριά! | Witaj! O witaj nam Wolności! |
Z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Greckiego, wszystkim znającym lub dopiero uczącym się języka greckiego serdeczne Χρόνια πολλά!
A dla miłośników języka greckiego kilka łamańców językowych:
- Ο παπάς ο παχύς έφαγε παχιά φακή. Γιατί παπά παχύ έφαγες παχιά φακή;
Tłumaczenie: Gruby kapłan zjadł grubą soczewicę. Dlaczego gruby kapłanie zjadłeś grubą soczewicę? - Μια πάπια, μα ποια πάπια; Μια πάπια με παπιά.
Tłumaczenie: Jedna kaczka, ale która kaczka? Ta kaczka z kaczkami. - Κούπα Κουπακόκουπα.
Tłumaczenie: Kubek kubeczkowaty - Μια τίγρη με τρία τιγράκια.
Tłumaczenie: Tygrysica z trzema tygrysiątkami. - Άσπρη πέτρα ξέξασπρη κι απ’ τον ήλιο ξεξασπρότερη.
Tłumaczenie: Biała skała cała biała a od słońca jeszcze bielsza.
a także kilka przydatnych zwrotów frazeologicznych, których znaczenie znacznie różni się od tego, które wynika ze składających się na nie słów:
- Δεν θ’αργήσω.
Tłumaczenie: [dosłownie] Nie spóźnię się. [ogólnie przyjęte w języku] Nie wrócę późno.
Przykład: Απόψε πάω στο σινεμά. Δεν θ’αργήσω. [tłumaczenie: Dziś wieczorem idę do kina. Nie wrócę późno]. - Στο διαόλου τη μάνα.
Tłumaczenie: [dosłownie] Do diabła z matką. [ogólnie przyjęte w języku] Na końcu świata (bardzo daleko).
Przykład: Που μένει ο Πέτρος; Στο διαόλου τη μάνα. [tłumaczenie: Gdzie mieszka Piotr? Na końcu świata.] - Αν έχεις νύχια, ξύνεσαι.
Tłumaczenie: [dosłownie] Jak masz paznokcie, to się drapiesz. [ogólnie przyjęte w języku] Jak masz władzę (pieniądze), to możesz (coś zrobić).
Przykład: Ο Πέτρος κέρδισε ένα συμβόλαιο για την κατασκευή του δρόμου. Αν έχεις νύχια, ξύνεσαι. [tłumaczenie: Piotr zdobył kontrakt na budowę drogi. Jak masz władzę, to możesz…]. - Άκου να δεις.
Τłumaczenie: [dosłownie] Posłuchaj, żeby zobaczyć. [ogólnie przyjęte w języku] Co ty nie powiesz.
Przykład: Ξέρεις ότι η Μαρία έχει νέα δουλειά; Άκου να δεις. [tłumaczenie: Wiesz, że Maria ma nową pracę? No co ty nie powiesz…]
Źródło łamańców: blog.magictours.pl
Źródło zdjęcia nagłówkowego: naturanrg.gr