Klasztor św. Jerzego w Selinari

Zbudowany w sercu wąwozu Selinari (gr. Φαράγγι Σελλινάρι) klasztor św. Jerzego (gr. Μονή Αγίου Γεωργίου Σεληνάρι) to jeden z najpiękniejszych monastyrów wschodniej Krety. Wtopiony w ścianę kanionu niedaleko wsi Vrachasi (gr. Βραχάσι) i Neapoli (gr. Νεάπολη) od lat był miejscem wytchnienia dla podróżnych i ich zwierząt przemierzających wąwóz pieszo. Zresztą do dziś Kreteńczycy uważają, że niegrzecznie jest mijać klasztor bez choćby krótkiej w nim wizyty.

Podobno w 1552 roku z Rodos uciekło trzech braci. Jeden z nich, Nikolaos został mnichem i osiadł właśnie w okolicy Selinari. Pewnej nocy, na przeciwległym zboczu wąwozu zobaczył strugę światła i wzywający go głos. Następnego dnia znalazł tam cudowną ikonę św. Jerzego i zaczął budować świątynię. Tak powstał klasztor św. Jerzego. Nikolaos pozostał w nim aż do śmierci, po której pochowano go nieopodal – w małej jaskini na szczycie góry Anavlochos (gr. Αναύλοχος). Kilka lat później, gdy jego bracia odwiedzili Kretę, jasno świecąca gwiazda wskazała im dokładną lokalizację owej jaskini. Uznali że był to boski znak, aby prochy zmarłego brata powróciły na Rodos. W czasie okupacji tureckiej klasztor Osmanowie próbowali zniszczyć klasztor, o czym świadczą trzy kule wbite w świętą ikonę.

Jaskinia Anavlochos znajduje się po wschodniej stronie wąwozu, naprzeciwko klasztoru. Można ją zauważyć po dużym krzyżu ulokowanym bezpośrednio w ścianie wąwozu. Aby do niej dotrzeć wymagana jest dobra kondycja fizyczna – ścieżka jest wąska i stroma!

Kompleks klasztorny składa się z dwóch poziomów. Prowadzi do niego imponująca brama z frontonem i mozaikami. Bezpośrednio za nią znajduje się kamienna fontanna z reliefową dekoracją, zbudowana w 1923 roku. Obok niej znajduje się oryginalny kościół klasztorny, zbudowany przez mnicha Nikolaosa. Niestety nieuchronny upływ czasu wymusił gruntowną jego przebudowę. Z tego powodu wewnątrz nie znajdziemy już oryginalnych weneckich fresków, a jedynie współczesne reprodukcje.

Dalej na zachód znajdują się młodsze kaplice Objawienia Pańskiego z 1992 roku (gr. ναός των Θεοφανείων) i Zmartwychwstania z 2000 roku (gr. ναός της Αναστάσεως). W najdalej wysuniętej na zachód części kompleksu znajduje się dwupiętrowy dom spokojnej starości prowadzony przez wspólnotę zakonną, kancelarie, cele mnichów i małe muzeum (niedostępne dla turystów). Na wyższym poziomie znajduje się dzwonnica i pomieszczenia dla gości.

Pokonując wschodnią część trasy narodowej warto urządzić sobie krótki postój w Klasztorze św. Jerzego. Nie tylko dlatego, że tak każe przesąd. Po przekroczeniu bramy klasztornej przenosimy się w zupełnie inne miejsce, tak różne od ruchliwej drogi przemierzanej jeszcze przed kilkoma chwilami. Nagle dźwięki samochodów gdzieś znikają, wytłumione przez setki roślin zapełniających dosłownie każdą wolną przestrzeń. Jeżeli czas Wam na to pozwoli, można także zejść do niemniej zielonego wąwozu, gdzie źródlana woda będzie przyjemnie szumiała pomiędzy Waszymi nogami.

Na Krecie istnieje znana mantinada (gr. μαντινάδα) dotycząca klasztoru. Mantinada to rodzaj muzycznej deklamacji w formie narracji lub dialogu, której często akompaniuje kreteńska lira lub przypominające lutnię laouto – gr. λαούτο).

Από τα Μάλια όντε περνάς
και πας για Σελλινάρι
ένα κεράκι άναψε
στ’ Αϊ – Γιωργιού τη χάρη

Przejeżdżasz drogą z Malii
to wstąp do Selinari
Zapali się tam świeca
za łaskę św. Jerzego.